قاستەر سارقىتحان: اقشانى تابۋ – ەڭبەك, باسقارۋ – ونەر

11 جەلتوقساندا قاستەر سارقىتقاننىڭ "ەشقاشان جوق دەمە, تابىس قۇپياسى - ءوز الەمىڭنىڭ ىشىندە"- اتتى ءداستۇرلى قۇندىلىقتار نەگىزىندە وسى زامانعى تابىستى پسيحولوگيالىق كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى  ؛وتەدى. وسىعان وراي ؛qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى اۆتورمەن كەزدەسىپ, سۇحبات العان ەدى. ؛

الدىمەن اۆتور تۋرالى از-كەم اقپارات بەرۋدى ءجون سانادىق.

قاستەر سارقىتقان عالىم-ۇستاز, جازۋشى ءارى اقىن, قر جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى, بيزنەس كەڭەسشىسى. ۇزاق جىلدار حالىقارالىق كومپانيادا باسشىلىق قىزمەتتە بولدى. 2014 جانە 2015 جىلدارى ەۋروپا ەلدەرىندە ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ, عىلىمي تاعىلىمدامادان وكەن. ول 300-گە جۋىق عىلىمي جانە رۋحاني-تانىمدىق ەڭبەكتىڭ جانە وننان ارتىق كىتاپتىڭ اۆتورى.

&ndash؛ قاستەر مىرزا, "ەشقاشان جوق دەمە, تابىس قۇپياسى - ءوز الەمىڭىز ىشىندە"- اتتى كىتاپتى جازۋ يدەياسى سىزگە قالاي كەلدى؟

 ؛&ndash؛  ؛شىعارماشىلىق مەنىڭ ءومىرىمنىڭ ءمانى ىسپەتتى. وسىعان دەيىن دە ؛ وقۋلىعى, پروزاسى, پوەزياسى, اۋدارماسى, قالىڭى مەن جۇقاسى بار ءبىراز دۇنيەلەردى ومىرگە اكەلگەن ەكەنمىن.  ؛ال بۇل كىتاپ وزگەشە بولدى. العاشىندا ومىرىمدەگى ساناما سالماق تۇسىرەتىن سان ءتۇرلى سىناقتاردى ەڭسەرۋ ماقساتىندا ءوزىم ءۇشىن ؛ جازدىم. دارىنسىزبىن, ءبىلىمسىزبىن دەپ تە ايتا المايمىن. ؛ ءبىراق, ۇنەمى ءبىر ءوزىم ەكى ادام سەكىلدەنىپ, وزىممەن-وزىم ايتىسىپ, تارتىسىپ عۇمىر كەشتىم. ول ءحالىمدى ولەڭمەن ورنەكتەگەنىم دە بار: ؛ ؛ ...................................................

سۇيتە تۇرىپ ومىردە مەن جىلايمىن,

اڭساپ شىققان بيىگىمنەن قۇلايمىن.

مەن ءمولدىرمىن انامنىڭ پاك سۇتىندەي,

بىراق كەيدە كۇرەسىندە كۇل-لايمىن.

 ؛

كەيدە تاۋمىن, كەيدە كول بوپ شالقيمىن,

بىردە قاتتى, بىردە وڭاي بالقيمىن.

قوس قاناتپەن شاتتىق جانە مۇڭ دەگەن,

اسپانىندا عۇمىرىمنىڭ قالقيمىن.

.................................................

سودان ميىمدى جۇرەگىمە بويۇسىندىرايىن دەگەن ويمەن ءوزىمدى قامشىلاۋ ماقساتىندا وسى كىتاپتىڭ العاشقى نەگىزىن قالادىم. سارالاپ قاراسام, 30 جىلعا جۋىق ۇستازدىق ومىرىمدە ەكونوميكا, بيزنەس, حالىقارالىق قاتىناس سەكىلدى ؛ كوپتەگەن پاندەردەن ساباق بەردىم ءارى ۇزاق جىل بيزنەستە بولىپ پراكتيكالىق ءبىلىم دە جيناعان ەكەنمىن. ومىردە "توسكە شاۋىپ, باسقا ورلەي" ءجۇرىپ, 50 دەگەن بەلەسكە دە جەتىپپىن. كورگەن, تۇيگەن دۇنيەلەر مەن العان ساباقتاردى تەك شاكىرتتەرگە عانا ەمەس, ومىردەن ءوز ورنىن تابا الماي تاۋى شاعىلىپ, ءومىردىڭ ءتۇرلى سالاسىنان جاۋاپ ىزدەپ جۇرگەن جالپى ءقازاقتىلدى وقىرمانعا, جول سىلتەر باعدارشام بولىپ, پايداسى تيەر دەگەن نيەتپەن جالپى وقىرمانعا ارناپ جازۋعا كىرىستىم. ؛

- سوندا, ماقساتىڭىز جاستارعا ءتالىم بولارلىق, باعىت-باعدار كورسەتەتىن ەڭبەك جازۋ بولدى عوي؟

-دۇرىس ايتاسىز, عالامداعى ەڭ ارداقتى دۇنيە ول - ادام. ودان ارتىق قۇندىلىق جوق. ءار ادام - ءوزى ءبىر الەم, ەرەكشە جاراتىلىس. ونىڭ بويىندا قۇدايدىڭ قۇدىرەتىمەن بەرىلگەن شەكسىز قۋات پەن ماحاببات بار. ادام ومىرگە تەكتەن-تەككە كەلمەيدى. اركىمنىڭ ءبىر مىندەتى بار. سول مىندەتىن ءبىلىپ, سوعان قاراي اقىلى مەن دەنەلىك قۋاتىن ءبىر باعىتقا باعىتتاسا, ادام بالاسىنىڭ المايتىن اسۋى بولمايدى. اركىم سونى بىلمەك كەرەك. ادامداردىڭ رۋحاني جانە ماتەريالدىق تۇرعىدا دامۋىنا ىقپال ەتۋشى 4 باستى قۇندىلىق بار. ولار :

• ۋاقىت,
• ادامنىڭ جەكە باسى,
• ومىرلىك قۋاتى,

&ndash؛ جاسىرىن الەۋەتى. قاراپ وتىرساڭىز باستى قۇندىلىق &ndash؛ ادامنىڭ ءوزى. ادامنىڭ ءوز جەكە باسىنىڭ قادىر-قاسيەتىن باعالامۋى, ءوزىن سىيلاماۋى تابىسقا يە بولاالماۋىنىڭ ءبىر سەبەبى. كىتاپ تابىسقا جەتۋدى ۇيرەتەدى.

- ءقازىر قوعامدا, ادامداردى بايلىققا شاقىراتىن كىتاپتار مەن سەمينارلار-ترەنيگتەر كوبەيىپ كەلەدى. حالىقتىڭ قالاۋى دا باسىم. بۇل تۋرالى پىكىرىڭىز قالاي؟

- ادام بالاسى سەنىممەن ءومىر سۇرەدى. ول سەنىمنىڭ باسىن جاراتۋشىدان الادى. ودان سوڭ, تىلسىم دۇنيەدەن, مەملەكەتتەن (وكىمەتتەن), بيلىكتەن, سوڭىندا اتا-اناسىنان, قوعامنان ىزدەيدى. ءبىزدىڭ حالىقتا ءومىرىن جاڭارتۋعا, جان-دۇنيەسىن ؛ ءوزى دە انىق بىلە بەرمەيتىن ءبىر ءتۇرلى جاڭعىرتۋعا باستاعىسى كەلەدى. وعان قۇداي جاۋاپ بەرىپ جاتقان جوق. مەملەكەتتەن قايىر مەن كومەك از, ۇمىتتەن ۇرەي باسىم. سودان كەلىپ, قوعامنان, الدە كىمنەن سول قالاۋىن ىزدەۋگە ءماجبۇر. حالىقتىڭ بالا سەكىلدى پەيىلىن بىلگەن كەيبىر "پىسىقتار"  ؛"مەن سەنى بيزنەسمەن ەتەمىن, باي قىلىپ جىبەرەمىن"-دەپ سولاردىڭ اقشاسىمەن وزدەرى بيزنەسمەن بولىپ شىعا كەلدى. ءوز باسىم ونداي ايتۋعا جانە ىستەۋگە قارسىمىن. ادام بايلىققا جەتۋ ارقىلى باقىتتى بولمايدى. ادام تابىسقا جەتۋ ارقىلى عانا باقىتتى بولادى. كەز كەلگەن ادام ءوزى راحات الاتىن جۇمىستى ىستەپ, ءوزى جاقسى كورەتىن كاسىپپەن اينالىسۋ ارقىلى تابىسقا جەتەدى. ءومىردىڭ ماقساتى بايلىق ەمەس. ادام دەگەن ەكى مەن ءبىردىڭ قاتىناسى (2:1). ءبىر دەگەن - دەنەمىز, ال ەكى دەگەنىمىز رۋح پەن جان. ادامدى سىرتىنان قاراساق ءتان دەپ ايتۋعا دا بولادى, ءبىراق ادام &ndash؛ ءتان ەمەس, رۋح. ال ادامنىڭ رۋحىنا ماتەريالدىق دۇنيەنىڭ ەشقانداي قاجەتى جوق. رۋح ؛&ndash؛ قۇدايدان كەلگەن قۇدىرەتتى دۇنيە. ءبىز دەنەمىزدى ەمەس, رۋحىمىزدى قاناعاتتاندىرۋىمىز قاجەت. اباي اتامىز ايتقانداي, ءبىر كىرپىش بولىپ دۇنيەگە قالانۋدى ماقسات تۇتۋىمىز كەرەك.

&ndash؛ ءسىزدىڭ «؛ەشقاشان "جوق" دەمە, تابىس قۇپياسى - ءوز الەمىڭنىڭ ىشىندە»؛ اتتى كىتابىڭىزدىڭ باسقا وسى تەكتەس كىتاپتاردان ەرەكشەلىگى نەدە؟

&ndash؛ بىرىنشىدەن, بۇل كىتاپ ادامداردى اقشالى بولۋعا ەمەس, تابىستى بولۋعا  ؛شاقىرادى. سەبەبى, تابىس تۇراقتى دۇنيە. ال باقىت تا, بايلىق تا تۇراقسىز ۇعىم. ادامدار اتا-اناسىنىڭ, جۇبايىنىڭ ارقاسىندا باقىتقا جەتىپ, ءتورت تۇلىگى ساي بولۋى مۇمكىن. ءبىراق, وزگەنىڭ كومەگىمەن تابىستى بولا المايدى. تابىس تەك  ؛اركىمنىڭ ەڭبەگى ارقىلى قولعا قوناتىن باقىت قۇسى.

- ەكىنشىدەن, بۇل كىتاپ قازىرگى تاڭداعى دامىعان ەلدەردىڭ ادامنىڭ جەكە دامۋىنا قاتىستى جازىلعان, ەڭ جاڭا عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ تەوريالىق نەگىزىنە سۇيەنىپ جاازىلدى.

-ۇشىنشىدەن, بۇل كىتاپ ومىردە تابىسقا جەتكەن جانداردىڭ شىنايى كەشىرمەلەرى جانە ءوزىمىنىڭ اۋلەتىمنىڭ قيلى تاعدىرى مەن ءوزىمنىڭ باسىمنان كەشكەن ءتۇرلى سىناقتاردى ەڭسەرۋىمنىڭ شىندىعىن كوركەم تىلمەن كومكەرۋ ارقىلى وقىرمان جۇرەگىنە جول تابادى. ؛

- تورتىنشىدەن, بۇل كىتاپ رۋحاني دۇنيە تۇرعىسىنان شەكتەمەگە ۇشىراماي, كەڭ اۋقىمدا, الەمدىك ماسشتاپتا وي قوزعايدى. ؛

&ndash؛ قازىرگى موتيۆاسيالىق كىتاپ اۆتورلارى جازعان كىتاپتارى مەن ءوزى وتكىزەتىن ترەنينگتەر ارقىلى اقشا ؛ تاباتىنى جاسىرىن ەمەس. ال ءسىزدىڭ سۇيىكتى ءىسىڭىز قانداي؟ قالاي تابىس تاباسىز؟

 ؛&ndash؛ سۇيىكتى ءىسىم &ndash؛ شىعارماشىلىق, تابىس كوزىم - ۇستازدىق. قازىرگى كەزەڭدە وقىتۋشىلاردىڭ جالاقىسى تومەن, الايدا, اقشانى باسقارۋ ونەرى بولسا, ونى دا "كوبەيتۋگە" بولادى. مەنىڭ جۇرەگىمنەن شىققان ءارى ءومىرىمنىڭ ۇستانىمىنا اينالعان ءبىر قاعيداتىم بار. ول: "اقشانى تابۋ - ەڭبەك, باسقارۋ - ونەر" - دەگەن. ؛ ادامداردىڭ ءبارى قالاي بولماسىن ءتۇرلى اقشالاي تابىس تابادى. الايدا, سول تابىستى جەتكىزە المايدى. ون مىڭ تەڭگەنى ورنىمەن جۇمساي الماعان ادام 100 مىڭ تەڭگەنى دە قۇمعا سىڭگەن سۋداي ەتەدى. داراقىلىق, قاجەتسىز باسەكەلەستىك, ەرتەڭگى كۇنىن ويلاماۋ, كورسەقىزارلىق, ماقساتسىزدىق سەكىلدى فاكتورلار ءبىزدىڭ حالىقتىڭ ؛ قارجىلىق ساۋاتتىلىعىنىڭ تومەندىگىن كورسەتەدى. ءبىز وسى "اۋرۋلاردان" ايىعۋىمىز كەرەك.

&ndash؛ ءسىز كىتاپقا ءوزىڭىزدىڭ باستان كەشكەن وقيعالارىڭىز ارقىلى وقىرمانعا وي تاستاعىڭىز كەلەدى. سول وقيعالاردىڭ بىرىمەن بولىسسەڭىز. ؛

&ndash؛  ؛بۇل كىتاپتا ءوزىمنىڭ باسىمنان كەشكەن وقيعالاردىڭ ءبىرازى بار. سونىڭ ءبىرىن جاستارعا, تۇلەكتەرگە ءتالىم بولسىن دەگەن ويمەن "ارمان اداستىرمايدى" -دەگەن تاقىرىپ اياسىندا باياندادىم. مەن قىتايداعى شاحتەرلەر قالاسىندا تۋىپ ءوستىم. 1983 جىلى 9-سىنىپ وقىپ جۇرگەنىمدە اكەم ناۋقاستانىپ, قايتىس بولدى. مەن "وتباسىما, اناما كومەكتەسەيىن" دەگەن ويمەن 15 جاسىمدا نازىك بوزبالا بولسام دا شاحتەر بولدىم. قالانىڭ سىرتىندا ورنالاسقان جەرگە اۆتوبۋسپەن الىپ كەتەدى. كەنىشتىڭ اۋزىنان بۋداق-بۋداق كوتەرىلگەن ءتۇتىندى كورىپ ۇرەيلەنىپ قالعانىم ءالى ەسىمدە. كەننىڭ ەڭ تەرەڭىندە, ەڭ اۋىر جۇمىستى ىستەدىك. بۇل وتە ءقاۋىپتى جۇمىس ەدى. ادامداردى تاۋ جىنىستارى نەمەسە كومىر باسىپ قالۋ, توق سوعۋ, ۆاگون قاعىپ كەتۋ ت.ب. اپاتتى وقيعالار مەرت ەتىپ جاتاتىن. ؛ ؛ ؛ ؛ ؛ ؛ ؛ جەر استىندا كۇن-تۇن دەگەن بولمايدى. مىندەتتى تاپسىرمانى ورىنداعاننان كەيىن عانا جۇمىسىڭ اياقتالادى. "8 ساعات ىستەدىم, ەندى تۇسكى اسىمدى ىشەمىن" دەگەن سەكىلدى ەركىندىك مۇلدەم جوق. بۇنداي اۋىر جۇمىس بۇعاناسى قاتپاعان ماعان اسا اۋىر بولدى.  ؛بالا كەزىمدە كىتاپتى كوپ وقيتىن ەدىم. سونىڭ پايداسى ءتيدى. قيالىمدى اۋەلەتىپ, ءوزىمدى كەرەمەت جازۋشى, اقىن سەكىلدى ەلەستەتتىم. جەر استىنا ؛ تۇسكەن كەزدە وشكەندەي بولعان بارلىق ءۇمىتىمنىڭ شوعىن سول قيالدارىم مەن ارمانىم ارقىلى سوندىرمەدىم. اق جەيدەگى قىزىل گالستۋك تاعىپ, كوك ءتۇستى كەيدە قارا ءتۇستى كوستيۋم شالبارمەن ەلدىڭ الدىندا ولەڭ وقىپ تۇراتىن كەزىمدى ەلەستەتىنمىن. وسىلاي قيالداي ءجۇرىپ, جۇمىس ىستەي بەرەتىنمىن. سول قيالىم شىندىققا اينالدى. قانشا ادامنىڭ الدىنا شىعىپ ءسوز سويلەدىم, ستۋدەنتتەرگە لەكسيا وقىدىم. ارمان الدامايدى دەگەننىڭ راس ەكەنىنە كوزىم جەتتى. ؛

&ndash؛ ادام بويىنداعى جالقاۋلىق پەن ەرىنشەكتىكتەن قالاي قۇتىلۋعا بولادى؟

&ndash؛ ميدى تازالاپ تۇرۋ كەرەك. قاجەتتىز اقپاراتتان ؛ كومپيۋتەردى تازالاعان سەكىلدى ميدى دا تازالاپ, جاڭارتىپ وتىرۋ كەرەك. كەك ساقتاماۋ كەرەك, جۇرەكتى اشىق ۇستاعان ءجون. مەن بۇرىن كەكشىل ەدىم. "جەتىم بالا كەكشىل بولادى" دەمەكشى, كەگىمدى قايتارماي قويمايتىنمىن. كەيىن كىتاپتى, ونىڭ ىشىندە ءدىني ادەبيەتتەردى وقۋ ارقىلى بۇل مىنەزدەن ارىلدىم. ال جالقاۋلىقتان قۇتىلۋ ءۇشىن ادامدا ماجبۇرلىك دەگەن نارسە بولۋى قاجەت. ماجبۇرلىك بولماسا قانداي جۇمىس, قانداي موتيۆاسيا بولسىن ورىندالۋى قيىنعا سوعادى. بىزدە جەرگىلىكتى قازاقتار: «؛ شەت ەلدەن كەلگەن قازاقتار پىسىق»؛ - دەپ ايتىپ جاتادى. سەبەبى ولار جۇمىس ىستەۋگە, كاسىپ اشۋعا ءماجبۇر. ولاردىڭ سەنەتىن ەشكىمى جوق. ادامدار وزدەرىنىڭ كۇن ءتارتىبىن ادەمىلەپ جاسايدى. "تاڭەرتەڭ ەرتە تۇرىپ جاتتىعۋ جاسايمىن" دەگەندەي, ءبىراق شىنايى قاجەتتىلىك بولماعاندىقتان اياقسىز قالادى. سوندىقتان ماجبۇرلىك بولىپ, قاتتى قالاۋ بولعاندا ادام بالاسى ماقساتىنا جەتەدى.

&ndash؛ ءسىز تابىستى قالاي تۇسىنەسىز؟ وعان قالاي قول جەتكىزۋگە بولادى؟

&ndash؛ ؛تابىس دەگەنىمىز - ەركىندىك؛ جان-جۇرەگىڭ قالايتىن جۇمىسپەن اينالىسۋ؛ ءوزىڭنىڭ قوعامداعى ءبىر كىسىلىك ورنىڭدى تابۋ؛ دەنىڭ ساۋ, وتباسىڭ امان بولۋ. تابىس - تەك قانا ناتيجە ەمەس, ول ء-ۇردىس. ءبىلىم الۋ جولىنداسىڭ با؟, وندا تابىستىسىڭ, ەڭبەك ەتىپ, بالا-شاعاڭدى اسىرىپ ءجۇرسىڭ بە؟ وندا تابىستىسىڭ. تابىس اقشامەن ولشەنبەيدى. تاڭنان كەشكە دەيىن جۇمىس جاساپ, قىرۋار اقشا تاباتىن, ءبىراق ءوزىنىڭ وتباسى مەن جەكە باسىنىڭ دامۋىنا ۋاقىتى جوق ادام تابىستى ادام ەمەس. مەنىڭ تابىس تۋرالى كوزقاراسىم قىسقاشا وسى. ال ونىڭ تولىق ءمان-ماعاناسىن, كىتاپتان وقي الاسىزدار.

تابىسقا جەتۋدە ايتارىم, ادام ۇنەمى ىزدەنىستە بولۋى ءتيىس. سەبەبى, تابىس ەشقاشان كۇتىپ تۇرمايتىن قۇندىلىق. ول كەنەت كەلۋى, اياق استى كەتىپ قالۋى دا مۇمكىن. ءبىراق ول ادام ومىرىندە ءبىر- اق رەت كەلەتىن, قايتا اينالىپ سوقپايتىن عاجاپ قۇبىلىس ەمەس. ول ادام ءۇشىن ءومىر بويى, الدەنەشە مارتە كەلەتىن, قايتالاناتىن مۇمكىندىكتەر. تابىس تا اللا تاعالانىڭ جۇرەككە جاسىرعان قۇپياسىنىڭ ءبىرى. ونى ىزدەۋ كەرەك, وعان باستار جولدى بىلمەك كەرەك, سوندا عانا ونىڭ كەلگەن ءساتىن سەزىپ بىلۋگە بولادى. ال ىزدەنبەگەن جەردە ادام ونىڭ كەلگەنىن, قاسىنان ءوتىپ بارا جاتقانىن, ءتىپتى, قولىن سوزسا قۇشاعىنا قۇلاۋعا شاق تۇرعانىن دا سەزبەيدى. ال ىزدەنىپ جۇرگەن جان تابىستىڭ ءوزى تۇگىل ەلەسىن كورىپ, ءيسىن سەزەدى. كىم دە بولسا, تابىسقا جەتۋدىڭ مۇمكىندىگىن كوبىرەك العىسى كەلەدى, ءبىراق وعان ءوزىن دايىندامايدى. دايىنداۋ ءۇشىن ادام ءومىر بويى ءوزىن دامىتىپ وتىرۋى شارت. سەبەبى تابىس, ساتتىلىك ادامعا ايتىپ كەلەتىن قوناق ەمەس. سوندىقتان كەز كەلگەن ۋاقىتتا كەلەتىن تابىس ءساتىن كۇتىپ الۋعا دايىن بولۋىمىز ءتيىس. تابىستا ءۇش ءتۇرلى قاسيەت بار. بىرىنشىدەن, تابىس تا اللانىڭ سيپاتى بار, ول اللانىڭ سىناعى, ال سىناق ۇزاق بولمايدى. ەكىنشىدەن, تابىستا ماتەريالدىق قاسيەت بار. ول قىمبات قۇندىلىق, ول قىسقا ۋاقىت ىشىندە ءوز قۇنىن تومەندەتپەيدى. ۇشىنشىدەن تابىستا ادامي سيپات بار, اشىعىن ايتقاندا تابىس سۇلۋ دا, تاكاپپار ايەل ىسپەتتەس, ول سەنى سارىلا كۇتىپ وتىرمايدى. سەنەن دە مىقتى ادام كەزدەسسە, سونىمەن ىلەسىپ كەتە بارادى. سوندىقتان تابىس وسى شاقتىڭ ناتيجەسى, وسى جەر, وسى ءسات جانە ءوزىڭ عانا, وسى ۇشەۋى تابىستى قۇرايدى.

&ndash؛ ءقازىر وزگەرىس كەرەك دەپ ءجيى ايتىپ جاتامىز. وزگەرۋ ءۇشىن نە قاجەت؟

&ndash؛ كەزىندە ءبىر ادام ايتىپتى: "مەن الەمدى وزگەرتەمىن دەدىم, وزگەرتە المادىم, ەلىمدى وزگەرتەمىن دەدىم, ءبىراق وزگەرتە المادىم. وسى جاسقا كەلگەندە ءوزىمدى وزگەرتۋىم كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. ءبىراق ءبارى كەش"- دەپ. سول دانىشپان ايتقانداي ادام اۋەلى ءوزىن وزگەرتۋى كەرەك. ءبىز ؛ ءوزىمىزدى وزگەرتۋدەن كورى, وزگەنى وزگەرتۋگە كوپ كۇش سالامىز. كىتاپتا وسىعان بايلانىستى كوپتەگەن قۇندى دۇنيەلەر بار. سونىڭ ءبىرى - "ادامنىڭ ءوزىن جەڭگەنى, وزگەنى جەڭۋدەن ماڭىزدى" -دەگەن تاقىرىپ. بەندجامين فرانكلين بىلاي دەيدى: داۋلاسۋ, سوزبەن مۇقاتىپ جەڭۋ, كەي كەزدە كەزەكتى جەڭىس سىيلاۋى مۇمكىن. ءبىراق ول - ماعىناسىز جەڭىس. سەبەبى وسى بارىستا قارسى جاققا ۇمىتىلماس, جاعىمسىز اسەر قالدىراسىڭ.

&ndash؛ "قازاق جالقاۋ, قازاق ەرىنشەك" دەگەن پىكىرلەر ءجيى ايتىلادى. بۇل قانشالىقتى دۇرىس؟

&ndash؛  ؛ونىڭ دا تاريحي-گەوگرافيالىق سەبەبى بار دەپ ويلايمىن. ءبىز ەۋرازيا دالاسىندا كەڭ دالانى يەلەنىپ جاتتىق. سونىمەن بىرگە كوشپەلى مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىستىق, دالامىز كەڭ بولعانداي دۇنيەتانىمىمىز, ۋاقىت مەن قۇنعا قاراتا كوزقاراسىمىز كەڭ بولدى. ال وتىرىقشى حالىقتا ءار نارسەنىڭ شەكتى, تار اۋقىمدا بولۋى ولاردىڭ اراسىندا ءوزارا باسەكەلەستىكتى قالىپتاستىردى. ۋاقىت جانە قۇن كوزقاراسى دامىدى. ء ؛بىز ورتالىقتا ورنالاسقاندىقتان جان -جاعىمىزدا كىمدەردىڭ بارىن بىلدىك. سول سەبەپتى دۇنيە تانىمىمىز گوريزانتال ەمەس, ۆەرتيكال باعىتتا دامىدى دەپ ويلايمىن. ءبىز رۋحاني جاعىنان دامىدىق. ال تەڭىز جاعاسىنداعى حالىقتا كوك مۇحيتتىڭ ارعى جاعىندا كىم بار ەكەن؟-دەگەن تالپىنىس تۋدىردى. سوندىقتان ولار  ؛گوريزونتال باعىتتا دۇنيەتانىم قالىپتاستىردى. ال ونداي باعىت شىنايىلىققا, ناقتىلىققا جاقىن بولدى.

بىزدە "كەدەيلىك ۇيات ەمەس, بايلىق مۇرات ەمەس", "بايلىق - قولدىڭ كىرى" -دەگەندەي تانىم باسىم بولدى. "ونەر الدى - قىزىل تىل"-دەدىك. بۇنىڭ بارلىعى دا الگىندە ايتقان ۆەرتيكال باعىتتاعى دۇنيە تانىمنىڭ جەمىسى. بۇرىنعى قازاق قوعامىندا رۋ-تايپا, تۋىس-تۋعان اۋىلداسىپ, بىرگە جاسادى. باي كىم ەدى؟ ول ءوزىنىڭ تۋىسى ەدى. باي نە جەسە, ول دا سونى ىشىپ-جەپ جۇرە بەردى. ءقازىر زامان باسقا بولعاندىقتان, جاڭاشا كوزقاراسپەن ءومىر ءسۇرۋىمىز كەرەك.

- سوڭعى سۇراق, ءسىزدىڭ جوعارى وقۋ ورنىنى تۇسۋىڭىزدە ءبىر قىزىق وقيعا ەكەن. تۇلەكتەرگە وڭ اسەر ەتەر دەگەن ويمەن سول تۋرالى ايتا كەتسەڭىز.

• دۇرىس ايتاسىز, بۇل تۋرالى "اي ساۋلەلى الەمىم" -اتتى كىتابىمدا  ؛جازدىم: "اكەم 1983 جىلى قازان ايىندا ومىردەن ءوتتى. ول كەزدە مەن 9-سىنىپ وقۋشىسى ەدىم. اناما ەس بولايىن دەپ شاحتەر بولىپ, كومىر قازدىم. جەتى قات جەر استىندا جۇرسەم دە, «؛جوعارى وقۋ ورنىن وقىسام»؛ - دەگەن ءبىر ارمان كوكىرەگىمنەن وشپەدى. اقىرى جۇمىستان ءبىر جىل رۇقسات الىپ, مەكتەبىمە كەلدىم. ؛ سىنىپتاستارىم 10-سىنىپقا وتكەن, ديرەكتور مەنى 9-سىنىپتى وقۋىمدى بۇيىردى. 9-سىنىپتى ەكى-اق اي وقىپ كەتكەن مەن ءۇشىن ونىڭ ايتقانى ءجون ەدى. ءبىراق, ؛ ؛ نامىسقوي باسىم وعان كونبەي, ءوز قۇرداستارىما قوسىلدىم. ءسويتىپ ەكى جىلدىڭ ساباعىن ءبىر جىل وقىپ ۋنيۆەرسيتەتتەن ءبىر-اق شىقتىم. شىنجاڭ ۋنيۆەرسيتەتى ماعان مول ءبىلىم مەن كوزايامنىڭ ەسىگىن اشتى. ماماندىعىم ەكونوميكالىق گەوگرافيا بولعاندىقتان تۇتاس قىتاي ەلىن ارالاپ, قالاسى مەن دالاسىنىڭ سىرىنا قانىقتىم". مىنە قىسقاشا وسىلاي بولدى. ال كوپتەگەن قۇندى دۇنيەلەر كىتاپتا جازىلدى.

&ndash؛ اڭگىمەڭىزگە راقمەت!

ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك, قاستەر سارقىتقاننىڭ "ەشقاشان جوق دەمە, تابىس قۇپياسى - ءوز الەمىڭنىڭ ىشىندە"- اتتى ءداستۇرلى قۇندىلىقتار نەگىزىندە وسى زامانعى تابىستى پسيحولوگيالىق كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى ؛ ەرتەڭ 11 جەلتوقسان 2019 جىل, ساعات 11-00 دە اباي اتىنداعى ءقازۇپۋ-نىڭ باس وقۋ كورپۋسىندا 202 كونفەرەنسيا زالىندا وتەدى. دوستىق داڭعىلى 13, قازىبەك-بي قيىلىسى.